 Ekonomik Göstergeler
Ekonomik gösterge nedir? Okumak için tıklayın
|
Ekonomik göstergeler, ekonominin durumu hakkında bilgi veren, bize temel özelliklerine ek olarak zaman içinde nasıl değiştiğini gösteren, farklı dönemler ve bölgeler arasında tahmin ve karşılaştırmalar yapmayı mümkün kılan istatistiksel verilerdir.
Ekonomistler bu göstergeleri bir ekonominin geçmiş ve şimdiki durumunu ölçmek ve geleceği tahmin etmek için kullanırlar. Kısacası, ekonomiyi analiz etmek ve nasıl geliştiğini görmek.
En alakalı ekonomik göstergelerden bazıları şunlardır:
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH)
Enflasyon
Döviz
İşgücü piyasası
|
 |
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla nedir ve ne içindir? Okumak için tıklayın
| Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH), malların – gıda maddelerinden, araçlardan, makinelerden veya tekstillerden – ve sağlık, eğitim vb. hizmetlerin parasal değeridir ve belirli bir süre boyunca ulusal düzeyde üretilir. Bunları üreten kamu veya özel kuruluşların yerli mi yoksa yabancı mı olduğu önemli değildir, şart, nihai mal veya hizmetin analiz edilecek ülkede tüketilmesidir. GSYİH, nihai tüketiciye ulaşan her şeyin parasal değerini yansıtır. |
 |
 |
Örneğin, bir araç üretmek için tekerlek gibi bileşenlere ihtiyaç vardır. Toplam üretim değerini hesaplamak için, çift saymayı önlemek için tekerleklerin değerini ayrı ayrı değil, yalnızca tüm aracın değeri dikkate alınır.
Bu tür rahatsızlık ve tutarsızlıklardan kaçınmak için, ara mal ve hizmetlere değil, yalnızca nihai mal ve hizmetler GSYİH'ya dahil edilir.
|
|
GSYİH'nın mutlak değeri, ülkelerin, serbest ticaret alanlarının veya kıtaların ekonomik büyüklüğünü karşılaştırmak için kullanılır. Dahası, bir pazarın zaman içinde kendisiyle karşılaştırılması için gelişimi çok önemlidir: Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın bir önceki yıla göre yıllık değişim oranı, bir ekonominin sağlığının ana göstergesidir.
|
 |
| Gsyih'daki bir artış, ekonomik faaliyetteki bir artışı yansıtmaktadır. Ekonomik faaliyet patlarsa, işsizliğin düşme eğiliminde olduğu ve kişi başına düşen gelirin arttığı anlamına gelir. Bu da ekonomik büyümeye yol açar, çünkü vatandaşlar ve işletmeler tasarruf etmek yerine harcamaya daha yatkın olacaktır. Dahası, gsyih'daki bir artışın ardından, hükümet daha fazla vergi topladığından ve bu nedenle bu tutarları harcama kalemlerine ayırabildiğinden, devlet vergi gelirleri yükselme eğilimindedir. |
 |
| Gsyih'daki çeyrek dönemdeki değişiklikler de çok önemlidir: Avrupa'da bir ülke, gsyih'sı bir önceki çeyreğe göre art arda iki çeyreğe düştüğünde teknik bir durgunluğa girer. |
Enflasyon nedir ve nasıl ölçülür? Okumak için tıklayın
|
Enflasyon, belirli bir süre içinde bir ülkedeki mal ve hizmet fiyatlarındaki genelleştirilmiş ve sürekli artıştır. Para biriminin değeri değer kaybettiği için satın alma gücü kaybına neden olur.
Yani enflasyon, paranızı giderek daha az değerli hale getirir. Bu nedenle yarın aynı parayla bugünden daha az şey satın alabilirsiniz.
|
 |
| Bir ülkede enflasyonu ölçmek için kullanılan gösterge Tüketici Fiyat Endeksi'dir (TÜFE). Bu endeks, hanehalkı tarafından tüketilen mal ve hizmet fiyatlarındaki aylık değişimi dikkate almaktadır. Ortalama bir hane için standart bir alışveriş sepetinin fiyatlarına göre derlenmiştir. Bu sepet, yiyecek, içecek, giyim ve ayakkabı, barınma, ev eşyaları, ilaç, ulaşım, iletişim, eğlence ve kültür, oteller, kafeler ve restoranlar, eğitim ve diğer mal ve hizmetler gibi farklı kategorilerdeki ürünleri içerir. Tüketimi önemli hale gelen yeni ürünler eklemek veya artık önemli olmayan diğerlerini dışlamak için bileşimi düzenli olarak gözden geçirilir. |
 |
| Bu endeks bize bir aydan diğerine fiyatlara ne olduğunu (yukarı mı aşağı mı gittiklerini) söyler ve fiyatların kendilerini göstermez. Başka bir deyişle, tüketiciye ürünlerinin fiyatını değil, fiyatlardaki artışı veya düşüşü gösterir. |
|
Fiyatlar yukarı doğru hareket ederse enflasyon olduğu söylenir (mal ve hizmet fiyatlarında artış). Ancak, enflasyona her zaman belirli bir süre içinde atıfta bulunulacağı akılda tutulmalıdır (örneğin, bu, enflasyonun düşmesi durumunda fiyatların düşeceği anlamına gelmez, çünkü daha düşük enflasyonla fiyatlar yükselmeye devam eder, ancak geçmişe göre daha yavaş bir oranda). Aksine, fiyatlar aşağı doğru hareket ederse, deflasyon olduğu söylenir (mal ve hizmet fiyatlarında düşüş).
Tüfe'nin önemi, satın alma gücümüzdeki değişimi ölçmesidir. Fiyatlar yükselirse ve gelirlerimiz azalırsa veya sabit kalırsa, daha az mal ve hizmet satın alabiliriz, bu nedenle satın alma gücümüzü kaybettiğimiz söylenir: yani aynı miktarda kazansak bile daha fakirleşiriz. Aynı şekilde, bir işçinin maaşı TÜFE ile aynı oranda artırılırsa, satın alma gücü korunur, yani işçi, maaşı arttırılmış olsa bile yeni maaşıyla tam olarak aynı miktarda mal ve hizmeti satın alabilecektir.
|
|
Enflasyonun nedenleri. Avantaj ve dezavantajları Okumak için tıklayın
| Enflasyona aşağıdakiler gibi bir dizi faktör neden olabilir: |
 |
Talep enflasyonu: Bu, genel talep arttığında ve üretici sektörün arz tarafı bu talebe ayak uyduramadığında, dolayısıyla fiyatlar yükseldiğinde ortaya çıkar. Örneğin, belirli bir cep telefonu modelinin sadece bir milyonu üretilebilseydi ve talep iki milyona ulaşsaydı, bu model için ödenecek bedel, aksine talep edilen sayıya ulaşıldığından daha yüksek olurdu. Ya da bir giyim markası moda olduğunda fiyatı yükselme eğilimindedir. |
 |
Maliyet artırıcı enflasyon: Hammadde fiyatlarının yükselmesi, işçilik maliyetlerinin yükselmesi veya vergilerin yükselmesi nedeniyle üretim maliyetleri arttığında ortaya çıkar ve bu da üreticilerin bu artışı telafi etmek için ürün veya hizmetin nihai fiyatını yükseltmesine neden olur. Örneğin, bir varil petrolün fiyatı yükselirse, benzin istasyonundaki bir litre yakıtın fiyatı da yükselir. |
 |
Parasal enflasyon: Bu tür enflasyon ne arz ne de talebe bağlıdır. Dolaşımdaki para arzı veya para basitçe arttığında ortaya çıkar (üretilen para miktarı artar). Bu, dolaşımda mal ve hizmetlere harcanacak daha fazla para olduğu anlamına gelir ve bu da tedarikçiler için uygun olmayabilecek talepte bir artışa neden olarak fiyatlarında bir artışa neden olur. |
 |
Yerleşik enflasyon: Üreticilerin gelecekte fiyatların yükseleceği beklentilerinden doğar ve önce fiyatları yükselterek tahmin etmeye çalışırlar, sonuçta fiyatlar yükseldiği için tahminlerinin yerine getirilmesine neden olurlar. |
| Enflasyonun bir ekonomideki etkileri hem olumlu hem de olumsuz olabilir. |
|
Bir yandan olumlu etkiler arasında artan fiyatlara dayalı ücret artışları, böylece insanların satın alma gücünü korumak, tüketim artışını teşvik etmek ve borçların değerini düşürmek yer alıyor.
Öte yandan enflasyonun olumsuz etkileri arasında fiyat artışlarına ücret artışları eşlik etmediğinde satın alma gücü kaybının yanı sıra paranın değer kaybından kaynaklanan tasarruf ve yatırımlarda azalma yer almaktadır.
Avrupa Merkez Bankası tarafından uygulanan para politikası, euro bölgesindeki enflasyonun% 2'yi geçmemesinin önemli olduğunu öngörmektedir.
|
 |
Döviz kuru nedir ve neden önemlidir? Okumak için tıklayın
|
Döviz kuru, bir para biriminin değeri ile diğeri arasındaki orandır, yani bize bir para biriminin diğerinin bir birimini elde etmek için kaç birime ihtiyaç duyulduğunu söyler.
Döviz kuru kavramı önemlidir çünkü bir ülkenin para biriminin başka bir ülkenin para birimine dönüştürülmesine izin vererek mal ve hizmetlerde uluslararası ticareti ve ülkeler arasında fon transferini kolaylaştırır. Aynı zamanda farklı ülkelerdeki benzer ürünlerin fiyatlarının karşılaştırılmasına da olanak tanır.
|
 |
|
Döviz piyasasında döviz kurunun nasıl hesaplandığını bir örnekle açıklayacağız:
Euro ile dolar (EUR / USD) arasındaki döviz kurunu referans olarak alıyoruz. Pay para birimi her zaman temel para birimidir (bu durumda euro), payda para birimi ise sayaç veya teklif para birimidir (örneğimizdeki dolar).
Bu para birimleri arasındaki döviz kurunun şu olduğunu varsayalım: EUR / USD = 1.0430
Bu rakam bize ne anlatıyor? Bu, 1 € 'nun 1.0430 $ (1 euro karşılığında alacağımız dolar) değerinde olduğu veya başka bir deyişle tersini hesaplayarak (1 / 1.0430 = 0.9587), doların 0.9587 € değerinde olduğu anlamına gelir, yani 1 $ için 0.9587 € alırız.
|
İşgücü piyasası nedir ve nasıl çalışır? Okumak için tıklayın
|
Bir ülkede, bir şehirde veya belirli bir bölgede istihdama yönelik toplam arz ve talebe işgücü piyasası denir. Dengesi, o bölgedeki istihdam ve işsizlik seviyesini belirler.
İşgücü piyasasında, işgücü arzı bireyler tarafından, talep ise şirketler tarafından yapılır. Emek arzı ve talebi arasındaki dengeden, işgücü piyasasında "ücret" olarak adlandırılan ve değiş tokuş edilen miktara "emek" adı verilen fiyat ve miktar gelir.
İşgücü arzı daha düşük ve talep daha yüksek olduğunda, ücretler yükselme eğiliminde olacaktır. Tersine, arz ne kadar yüksek ve talep ne kadar düşükse, ücretler o kadar düşük olma eğiliminde olacaktır.
|
|
İşgücü piyasası durumunun analizi ve anlaşılması için bir dizi değişken önemlidir:
- Toplam nüfus: yerleşik nüfus.
- Çalışma çağındaki nüfus: genellikle 16 yaş ve üstü kişileri içerir.
- Aktif nüfus: istihdam edilen veya iş arama sürecinde olan çalışma çağındaki tüm kişileri kapsar.
- İstihdam edilen nüfus: istihdam veya serbest meslek sahibi kişiler.
- İşsiz nüfus: aktif işsiz kişiler.
|
 |
|
- İşgücü arzı: aktif nüfusa eşittir.
- İşgücü talebi: mevcut istihdama ve doldurulmamış boş pozisyonlara eşittir.
- Aktivite oranı: çalışma çağındaki nüfus üzerinde toplam aktif.
- İstihdam oranı: çalışma çağındaki nüfus üzerinde istihdam edilen toplam.
- İşsizlik oranı: toplam aktif kişi sayısı üzerinden işsiz sayısı.
|
Örnek: İşsizlik oranının aşağıdaki verilerden hesaplanması istenir:
|
|
Binlerce İnsan
|
|
Toplam Nüfus
|
8,421
|
|
Çalışma Çağı Nüfusu
|
6,799
|
|
Aktif Nüfus
|
4,025
|
|
Pasif Nüfus
|
2,774
|
|
İşsiz Nüfus
|
1,000
|
İşsizlik oranı, işsiz sayısının toplam aktif kişi sayısına bölünmesiyle hesaplanır:
İşsizlik oranı = işsiz / Aktif nüfus = 1.000 / 4.025 = 24.84%
Özetle
Özetle Okumak için tıklayın
 |
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
GSYİH, belirli bir süre boyunca ulusal düzeyde üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeridir.
|
 |
|
Döviz Kuru
Döviz kuru, bir para biriminin değeri ile diğeri arasındaki orandır, yani bize bir para biriminin diğerinin bir birimini elde etmek için kaç birime ihtiyaç duyulduğunu söyler.
|
|
Enflasyon
Enflasyon, belirli bir süre içinde bir ülkedeki mal ve hizmet fiyatlarındaki genelleştirilmiş ve sürekli artıştır.
|
|
İş Piyasası
Bir ülkede, bir şehirde veya belirli bir bölgede istihdama yönelik toplam arz ve talebe işgücü piyasası denir.
|
|
